Çiğdem Akça, Çocuk Haklarının İhlaline Dikkat Çekti

Adana Çocuk ve Kadın Hakları Derneği başkanı Çiğdem Akça, FİSA Çocuk Hakları Merkezinin açıkladığı son 6 aylık çocuk yaşam hakkı raporuna dikkat çekerek, bu raporlar durumu gözler önüne sermek için çok kıymetli olmakla birlikte, “Bu sadece buz dağının görünen yüzüdür, çünkü bu rakamlar sadece kayıt altına alınanlardır. Ülkemizde verilere ulaşmak büyük bir sorun, bunun değişmesi gerekiyor. Sorunlar gizlenmekle son bulmaz, gerçek rakamlar üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda vakalarda azalma olunca başarıdan söz edilebilir. Tüm kurumların verileri gerçeği yansıtmalı ve güvenilir olmalıdır. Bu sebeple FİSA Çocuk Hakları Merkezi verilerin başına en az ibaresini koymuştur. Üzerinde konuşabileceğimiz bir belge olması itibariyle çok kıymetli olan bu rapor için FİSA Çocuk Hakları Merkezi'ne teşekkür ediyoruz.

Veriler içinde ilimiz Adana'nın olmaması, ilimizde verilerin toplanmadığını ya da çok az olayın verilere yansıdığını göstermektedir. Yoksa çocuk ihmal ve istismarının ilimizde yaşanma oranı çok yüksektir.

''Çocukların yaşamını kaybetmesi “doğal” değildir… “Doğal” olan çocuğun büyümesi, gelişmesidir''

Oysa Türkiye’de her yıl yüzlerde çocuk önlenebilir sebeplerden dolayı yaşamını kaybetmeye devam ediyor. FİSA Çocuk Hakları Merkezi, bu raporlar yoluyla çocukların nasıl yaşamını kaybettiğini, görünür kılmak, toplumun tüm kesimlerinin dikkatini buna çekmek istiyor bizde aynı sebeplerden bu rapora dikkat çekiyoruz.

Bu rapor, yaşam hakkı ile ilgili olarak, sınırlandırılmış bir çerçeve içinde, kısıtlı kaynaklardan ulaşılan bilginin derlendiği bir tablo olarak hazırlanmıştır. Çocukların yaşam hakkı ihlalleri ile ilgili mevcut durum hakkında en az çizgisini çizmekte ve gerçek durumun bundan çok daha vahim olduğuna işaret etmektedir. Bilgi notunun kapsadığı tarih Aralığı 1 Ocak 2024–30 Haziran 2024’tür.

Veriler ölümle sonuçlanan yaşam hakkı ihlalleri ile sınırlıdır. Çocuk tanımı Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin tanımladığı ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda belirtildiği üzere 0-18 yaş arası bireylerdir. Doğum öncesi meydana gelen vakalar bilgi notu kapsamına alınmamıştır. Zorla düşük, hamilelik sırasında meydana gelen olaylar vb. sebebi ile ölümler yaşam hakkı ihlali olmakla birlikte değerlendirme güçlüğü ve veri sıkıntısı sebebiyle bilgi notu kapsamına dahil edilmemiştir.

Geleceğimiz olan çocukların ölümlerinde 1 tane bile çok büyük bir rakamdır. Ancak önlenebilir sebeplerden hiç çocuk ölmeyince başarmış olabiliriz.

FİSA ÇOCUK HAKLARI MERKEZİ- 1 OCAK-30 HAZİRAN 2024 TARİHLERİ ARASINDA GERÇEKLEŞEN ÇOCUĞUN YAŞAM HAKKI İHLAL VERİLERİ RAPORU

2024 yılının ilk altı ayında Türkiye’de en az 343 çocuk önlenebilir sebepler dolayısıyla yaşamını kaybetmiştir.

1- DEVLET TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN YAŞAM HAKKI İHLALLERİ (DEVLETİN NEGATİF YÜKÜMLÜLÜKLERİ) 

A- DOĞRUDAN KAMU GÖREVLİLERİNİN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ YAŞAM HAKKI İHLALLERİ- 2 (kolluk kuvveti aracı çarpması 1, mayın artığı patlaması 1)

B- KAMU GÖREVLİLERİNİN İHMALİ SONUCU GERÇEKLEŞEN YAŞAM HAKKI İHLALLERİ – 32 (Bakım hizmeti alırken 2, eğitim hizmeti alırken 7, orman yangını 2, sağlık hizmeti alırken 13, sınır geçişi sırasında 7, yerel yönetimlerden hizmet alırken 1)

2- DEVLETİN İHMALİ SONUCU GERÇEKLEŞEN YAŞAM HAKKI İHLALLERİ (DEVLETİN POZİTİF YÜKÜMLÜLÜKLERİ) 309 çocuk

Devletin düzenleme, denetleme gibi yollarla yaşam hakkının ihlalini önleme yükümlülüğünü yerine getirmemesi sebebiyle ortaya çıkan ve ölümle sonuçlanan yaşam hakkı ihlalleridir. 2024 yılının ilk 6 ayında medya izleme verileri yoluyla elde edilen verilere göre devletin ihmali sonucunda yani; intiharlar, bireysel silahlanma, karşıt gruplar arasında çıkan çatışmalar, şüpheli ölümler, şiddet, çeşitli ihmal türleri, iş cinayetleri nedeniyle en az 309 çocuk ölümle sonuçlanan yaşam hakkına maruz bırakılmıştır.

( İntiharlar 32 - Bireysel Silahlanma 8 -Karşıt Gruplar Arasında Çıkan Çatışmalar 1 -Şüpheli Ölümler 17)

ŞİDDET 23 çocuk

2024 yılının Ocak-Haziran ayları arasında şiddete maruz bırakılan çocuklardan en az 9’u “toplumsal cinsiyet temelli şiddet, en az 4’ü “akran şiddeti”, en az 4’ü “ev içi şiddet”, en az 6’sı “çocuk cinayetleri” nedeniyle yaşamını kaybetmiştir

İHMAL 195 çocuk

195 çocuk ihmal sonucu yaşamını kaybetmiştir.

FİSA Çocuk Hakları Merkezi verilerine göre 2024 yılının ilk altı ayında; en az 28 çocuk, ev içi fiziksel güvenlik/ev kazaları nedeniyle en az 44 çocuk, kentsel ve kırsal açık alanda yaşanan olaylarda en az 2 çocuk, soba/ doğalgaz zehirlenmeleri sonucu en az 95 çocuk,

trafik kazalarında en az 15 çocuk, yangınlar sonucu en az 11 çocuk, diğer durumlar sebebiyle yaşamını kaybetmiştir.

Bireysel Silahlanma sonucu en az 8 çocuk ve Karşıt Gruplar Arasındaki Çatışmalarda en az 1 çocuk yaşamını kaybetmiştir. İntiharlar sonucu en az 32 çocuk yaşamını kaybederken, Şüpheli şekilde en az 17 çocuk yaşamını kaybetmiştir.

 İŞ CİNAYETLERİ 33 çocuk – (Çocuk İşçi Ölümleri 22- İş Yeri Kazaları 11)

 İş Cinayetleri ; İş cinayetleri çocuk işçiliğinin en kötü sunucudur. 2024 yılının ilk 6 ayında gittikçe ağırlaşan ekonomik koşulların etkisiyle daha uzun saatlerde, çok daha kötü koşullarda ve kayıt dışı çalışan çocuklardan en az 33’ü iş cinayetleri sebebiyle yaşamını kaybetmiştir. Bu çocukların 11’i iş yerinde gerçekleşen olaylar sonucu yaşamını kaybederken 22 çocuk ise işçi olarak çalıştırıldıkları yerlerde gerçekleşen ihlaller sonucunda yaşamını kaybetmiştir.

 İş Cinayetleri sonucu yaşamını kaybeden; en az 3 Çocuk MESEM’lere devam ediyordu, en az 7 Çocuk Mevsimlik Tarım İşçiliği yapıyordu, en az 1 Çocuk ise Motokurye olarak çalıştırılıyordu…

TOPLAM; En az 343 Çocuk

CİNSİYET DAĞILIMI

 FİSA Çocuk Hakları Merkezinin verilerine göre yaşamını kaybeden 343 çocuğun; 198'inin oğlan çocuğu, 98’inin kız çocuğu olduğu öğrenilirken 47 çocuğun cinsiyet/ cinsiyet kimliği bilgisine erişilememiştir.

İL DAĞILIMI

2024 yılının ilk altı ayında en fazla çocuk yaşam hakkı ihlalinin gerçekleştiği illere baktığımızda ilk sırada en az 31 çocuğun yaşamını yitirdiği İstanbul ve ardından en az 30 çocuk ile Şanlıurfa ve en az 19 çocuk ile Bursa’nın geldiği görülmektedir.

İHLAL DAĞILIMI

2024 yılının ilk altı ayında 24 farklı önlenebilir ihlal biçimiyle en az 343 çocuğun yaşamını kaybettiği görülmüştür.

MÜLTECİ ÇOCUKLAR

Elde edilen verilere göre 2024 yılının ilk altı ayında en az 33 mülteci çocuk yaşamını kaybetmiştir. En fazla mülteci çocuk yaşam hakkı ihlalinin ise sınır geçişi sırasında gerçekleştiği görülmüştür.”

Adana Çocuk Hakları Derneği olarak Adana özelinde yaşanan çocuk hakları ile ilgili ihlalleri araştırarak veri haline getirmek istiyoruz. Eylül ayı itibariyle bu verilere ulaşmaya çalışarak sonucu kamuoyuyla paylaşacağız.''