Geçen yazımızda Kürt siyasi hareketine dair yorumlarda bulunmuştuk. Bugünkü yazımda yeni bilgiler eklemek istiyorum. Öncelikle şunu belirtmek isterim ki; Kürt siyasi hareketine dair siyasetçiler dahil toplum yeterince bilgi sahibi değil. Örneğin sokağa çıktığınızda Kürt Siyasi Hareketi ya da tarihçesine ilişkin soru sorduğunuzda genellikle alacağınız cevap PKK yada yeni tanımaya başladığımız PYD ile sınırlıdır. Oysa gerçek bundan çok farklı!
*****
Aşağıda çok önemli bir bilgiyi, Osmanlıdan başlayan Kürt İsyanlarını paylaşıyorum;
-Babanzade Abdurrahman Paşa İsyanı (1806-Musul)
-Babanzade Ahmet Paşa İsyanı (1812-Musul)
-Zazaların İsyanı (1820)
-Yezidilerin İsyanı (1830-Hakkari)
-Şerefhan İsyanı (1831-Bitlis)
-Bedirhan İsyanı (1835-Botan)
-Garzan İsyanı (1839-Diyarbakır)
-Ubeydullah İsyanı (1881-Hakkari)
-Bedirhan Osman Paşa İsyanı (1872-Mardin/Cizre)
-Bedirhan Emin Ali İsyanı (1889-Erzincan)
-Bedirhaniler ve Halil Rema İsyanı (1912-Mardin)
-Şeyh Selim Şehabettin İsyanı (1912-Bitlis)
-Koçgiri İsyanı (1920-Koşgiri)
*****
Cumhuriyet Dönemi;
-Nasturi İsyanı (1924-Hakkari)
-Jılyan İsyanı (1926-Siirt)
-Şeyh Sait İsyanı (1925-Bingöl)
-Seyit Taha İsyanı (1925-Şemdinli)
-Reşkotan ve Reman İsyanı (1925-Diyarbakır)
-Eruhlu Yakup İsyanı (1926-Pervari)
-Guyan İsyanı (1926-Siirt)
-Haco İsyanı (1926-Nusaybin)
-1.Ağrı İsyanı (1926-Ağrı)
-Koçuşağı İsyanı (1926-Silvan)
-Hakkari/Beytüşşebap İsyanı (1926)
-Mutki İsyanı (1927-Bitlis)
-2.Ağrı İsyanı
-Biçar Hareketi (1927-Silvan)
-Zilanlı Resul İsyanı (1929-Eruh)
-Zeylan İsyanı (1930-Van)
-Tutaklı Alican İsyanı (1930-Tutak)
-Oramar İsyanı (1930-Van)
-3.Ağrı İsyanı (1930)
-Buban Aşireti İsyanı (1934-Bitlis)
-Abdurrahman İsyanı (1935-Siirt)
-Abdulkuddüs İsyanı (1935-Siirt)
-Sason İsyanı (1935-Siirt)
-Dersim İsyanı (1937/Tunceli)
-PKK Terörü (1984)
*****
İlk isyanın başlangıcından günümüze kadar geçen süre 200 yıldan fazla! Ancak henüz sağlıklı bir çözün üretilmediği gibi sorunu doğru anlatan kişilere de pek rastladığımız söylenemez. Ancak önümüzdeki yıllarda ülke gündemimizi meşgul edecek en önemli konunun Kürt meselesi olacağını düşünüyorum. Bu bilgiler ışığında cevaplanması gereken sorular şunlar;
1-200 yıllık bir siyasi hareketler silsilesi son mu buldu yoksa başka formasyonlarda ilerlemeye devam mı ediyor?
2-Farklı ter ve zaman diliminde meydana gelen Kürt hadiseleri PYD adı altında tek çatı altında toplanmaya mı çalışılıyor?
3-Çözüm ya da Barış süreci denilen sürecin başarıya ulaşamamışının ardından başkanlık sistemi ile gelen ittifak süreci Kürt meselesinin çözümünde yapıcı yeni bir adım olabilir mi?
Bu sorulara verilecek cevaplar bu ülkenin geleceğini yakından ilgilendiriyor. Özellikle yerel seçimler öncesinde ittifak arayışında olan partiler açısından daha bir önem taşıdığını düşünüyorum.
Devam edeceğiz…