Estonya,İzlanda, İsrail,ABD gibi vatandaşlarını erken aşılayan ''zengin'' ülkeler aşılı kişilerin ülkedeki etkinliklere katılmasına , restoran ve stadyum girişlerine izin veren bir pasaport uygulamasına geçiyorlar.Biden yönetimi henüz bu aşı pasaportu taahhütünü yeni vermiş olsa da yakın bir zamanda bu uygulamaya geceçeği kesin gözüyle bakılıyor.Peki bu ne anlama geliyor ?
Uygulamanın temel mantığı başkaları için artık risk oluşturmadığınızı doğrulayan doğal bir enfeksiyonun ardından aşı durumunun veya bağışıklığın bir sertifikası olan bir aşı pasaportu.Yani aslında ülkemizde şu an uygulanan ‘’HES Kodu’’ uygulamasının daha zengin ve olması gereken hali.Nüfus/Aşı oranları bakımından zengin ülkelerde vatandaşlar restorandan içeri girerken sağlık bakanlığı tarafından verilen aşı pasaportunu göstererek başkalarına risk oluşturmadığını göstererek restorana giriş yapıyor , biz ise telefondan bir sms ile alınan ve hiçbir şeyi ispat etmeyen HES kodu ile giriş yapıyoruz.
Ülkemiz gibi , yalnızca az sayıda aşı almış veya aşılama kampanyasına henüz başlayamamış düşük ve orta gelirli ülkelerde bu uygulama yakın bir zamanda gelecek gibi gözükmüyor.Bu aşı pasaportlarının gelişinin , zengin toplumların pandeminin uzak tarafına ulaşmasına izin verebileceği ve yoksullar hala ondan korunmayı beklerken , pandeminin bu kadar belirgin hale getirdiği ekonomik bölünmeleri güçlendirebileceği anlamına geliyor.Yani fakir olan daha dafakirleşecek.Gerogetown Üniversitesi Tıp Fakültesi Küresel Sağlık Bilimi ve Güvenliği Merkezi öğretim üyesi ve uluslar arası hukuk akademisyeni Alexandra Phelan ‘’Esasen , hükümetler bu mekanizmaları uygulamak istiyorlar,çünkü bunlar yalnızca halk sağlını değil,ekonomiyi yeniden başlatmak ve seyahatin önündeki engelleri kaldırmakla ilgili.’’
Aslında ‘’pasaport’’ bir tür yanlış adlandırma, ‘’aşı statüsünün dijital olarak belgelendirilmesi’’ veya HES kodunun aşı versiyonu gibi benzer bir uygulama yapılabilir.Ama pasaportlar , maalesef muhtemelen geçmişten beri takılıp kaldığımız bir isim.