Hemen her gün dünyanın birçok yerindehissettiğimiz veya hissetmediğimiz depremler meydana gelmekte. Türkiye aktif fay hatları üzerinde bulunduğundan dolayı sık sık “Bugün falan yerde deprem olmuş.” cümlesini duyuyoruz. Televizyonda, medyada veya sosyal medyada sık sık karşılaştığımız deprem haberleri bizleri oldukça etkiledi. En çok da çocukları… Deprem konusu hepimiz için korkutucudur fakat çocuklar için korkudan çok daha fazla şeyi ifade eder. Bu yüzden deprem konusu çocuklara anlatılırken çok dikkat edilmelidir.
Çocuk okul öncesi dönemindeyse;
- “Deprem nedir?” sorusuna:
- “Deprem tıpkı kar, yağmur, rüzgar gibi bir doğa olayıdır. Ama bu olay kar, yağmur, rüzgar gibi toprağın yüzeyinde değil de toprağın altında gerçekleşiyor. Toprağın altında derinlerde kayma oluyor bu da sallanmamıza sebep oluyor. Bizler bu olaya deprem diyoruz.” şeklinde deprem tanıtabilir. Anlaması için açıklamalarınızı zamana yayabilirsiniz; çocuk öğrendiklerini sindirmiş olacaktır. Ayrıca deprem anında neler yapılması gerektiğini oyun yoluyla onu kaygılandırmadan anlatabilirsiniz.
- “ Tekrar olur mu?”
-“Bilemiyorum uzun zamandır olmamıştı. Ama biliyorum ki zamanla geçecek.Eğer tekrar olursa, güvenli bir yerde bitmesini bekleyeceğiz. Unutma ki biz senin yanındayız ve güvenliğimiz için önlemler aldık. Seni korumak için hazırız.” gibi çok fazla ayrıntıya girmeden net bir yanıt verebilirsiniz.
Aslında çocuk “deprem nedir?” diye sorarken aklındaki asıl soru güvende olup olmadığını bilmek ve bundan emin olmaktır. Bunu çocuğa hissettirin. Davranışlarınızda aşırıya kaçmamaya özen göstermelisiniz. Davranışlarınız onu daha da kaygılandırabilir.
- “Depremi kim yapıyor, bizi kim sallıyor?”
- Çocuk eğer soyut döneme girmediyse (soyut dönem:10-11/12 yaş) soyut düşünemediğinden dolayı çocuğa deprem dini ifadelerle açıklanmamalıdır. Anlattığınız içerik doğru veya yanlış olsa dahi dini izah çocuktaki kaygıyı daha da arttırabilir, din ile arasına mesafe koymasına veya ön yargı kazanmasına sebep olabilir.
Çocuk okul çağındaysa;
Bu yaş grubu çocuklar olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisini kurmakta başarılıdırlar. Öğrenmeye oldukça açık olan bu yaş grubu çocuklar depremin neden görüldüğünü daha kolay algılayabilir. Fakat yine de onlarla konuşurken korkutucu olmadan doğal bir tabiat olayı olduğu açıklanmalıdır.
“Deprem nedir?”öğrenmek isteyen çocuk aynı soruları sık sık sorabilir. Siz de aynı cevapları vererek çocuğun zihninde normalleştirmesini sağlamış olacaksınız. Siz çok fazla ayrıntı verdikçe onun sorularının devamı gelecektir. Bu yüzden yeterli cevaptan sonra başka şeylerle ilgilenmeye yönelebilirsiniz.
Açıklamalarınızın ardından çocukta kaygı, korku, stres, hissediyorsanız ona sarılıp, konuşarak güvende olduğunu hissettirmeli ve bir uzman destek almalısınız.
Allah emeklerinizi karşılıksız bırakmasın Kübra hocam.