ÇOCUKLARDA HİPERTANSİYONUN, BEBEKLERDE KALP YETMEZLİĞİNİN ÖNEMLİ BİR NEDENİ: AORT KOARKTASYONU HASTALIĞI
Kalbin sol alt boşluğundan tüm vücut organlarımıza aort yani en büyük şah damarımız aracılığı ile temiz kan taşınır. Şah damarı kalpten yukarı doğru çıkar, sonra çoğunlukla sola doğru kıvrılarak aşağı doğru iner. Koarktasyon, şah damarının inen kısmının göğüs içinde kalan, sol kol damarını verdikten hemen sonraki kısmında olan yapısal darlıktır.
Bu darlık yüzünden kalpten çıkan kan, dar olan yerden geçmek için zorlanır. Darlık miktarı arttıkça sorunlar artar. Darlık öncesinde darlığa karşı zorlanan kan geçişi bu bölgede yüksek tansiyona yol açar. Aşağı organlara kan geçişi az olacağından öncelikle böbreklerde ve karaciğerde sorun oluşur.
Hastalık genelde iki yaş diliminde ortaya çıkar. Hastalığın çoğu yeni doğan döneminde çoğunlukla kalp yetmezliğine yol açarak ortaya çıkar. Bazen hemen doğum sonrası bazen de ilk haftadan sonra ya da bebeklik döneminde farklı şiddetlerde kalp yetmezliği yapar ve bu bulgularla hekime başvurulduğu zaman çocuk kardiyolojisi tarafından değerlendirilerek tanısı konulur. Bu bebeklerde nefes darlığı, emerken zorlanma, hızlı nefes alma, terleme, kasık bölgesinde atardamar nabzının alınmaması, kalp muayenesinde üfürüm duyulması, akciğer filminde kalbin büyük görünmesi gibi bulgular vardır. Tanıyı ekokardiyografi ile koarktasyon bölgesinde darlığı ve bazı başka belirtileri görerek koyarız.
Yenidoğan döneminde ağır probleme yol açmayıp tanı almayan olgular büyük çocukluk hatta bazen erişkin dönemde bu kez hipertansiyon nedeniyle tetkikleri yapılırken saptanırlar. Çocuklar baş ağrısı, burun kanamaları, yorulma, eforda bayılma gibi sebeplerle veya doğrudan yüksek tansiyon nedeni ile doktora başvurduklarında yine hipertansiyon, muayenede üfürüm olması, kasık nabızlarının alınmaması, akciğer filminde kalp büyüklüğü olması ile çocuk kardiyolojiye gönderildiklerinde ekokardiyografi ile tanı konur. Zaten hipertansiyonun varlığı her türlü kalp kontrolü gerektiren bir durumdur.
Hastalığın tedavisi şah damarının dar olan kısmının genişletilmesidir. Bunu şimdilerde iki türlü yapmak mümkün. Anjio yolu ile ameliyatsız yaşına göre balon veya stent ile genişletme veya ameliyat ile genişletme. Genel olarak bizim izlediğimiz yol yenidoğan döneminde anjio yolu ile balon kullanarak genişletme ve çocuğu kalp yetmezliğinden kurtarma şeklindedir. Bundan sonra hastaların bir kısmı bir daha başka bir girişime gerek göstermez. Bir kısmında ise aylar içinde tekrar daralma olabilir. Böyle bir durumda ya tekrar anjio ya da doğrudan ameliyat seçeneği gündeme gelir ve darlık derecesine göre yaklaşım gösteririz.
Büyük çocuklarda ve erişkinlerde ise hastadan hastaya darlığın yerine miktarına göre farklılıklar gösterse de çoğunlukla anjio yolu ile stent konularak genişletmeyi tercih ederiz.
Hastalığın müzmin hipertansiyona yol açmadan, böbrek ve karaciğer bozukluklarına yol açmadan tanı konularak tedavi edilmesi son derece önemlidir. Baş ağrısı, burun kanaması, tansiyonun yüksek bulunması ihmal edilmemesi gereken durumlardır.
Aort koarktasyonu, biküspit aort kapağı ile sıkça birliktelik gösterir. Turner sendromu dediğimiz kromozm hastalığı ile de sıklıkla birlikte görünür.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim…