Çocuklar, özellikle de okul öncesi dönem dediğimiz yaşlarda yakın gözetim ve koruma gereksinimindedirler. Çünkü hem vücutsal fonksiyonları hem de durum değerlendirme ve karar verme yetileri bunu gerektirir.
Bu süreç, ev kazaları ile yaralanmaların en fazla olduğu zaman dilimidir çocuklar için. 4-6 aylıktan itibaren bebeklerin kendilerini döndürebilmesi, ellerini kullanabilmeleri ile başlayan, merak ile çevrelerini de tanımaya ve bilmeye hevesli oldukları bir dönemdir bu.
Bu nedenle yüksekten düşmeler ile masadan çaydanlığı çekerek üzerlerine sıcak su dökülmelerinin en yoğun olduğu zamandır. Ev kazaları bir önceki cümlede ipucunu verdiğim gibi hafiften ağıra doğru giden bazen ne yazık ki ölüme de yol açan travmalardır.
Bu yaş grubundaki çocuklarda en sık ölüm ve ciddi yaralanmaların sebebi ev kazalarıdır. Yüksekten düşme, yanıklar, elektrik çarpması, boğulmalar, zehirlenmeler, kesici alet yaralanmaları ev kazaları içinde önde gelenlerdir.
Çocuklar zihinsel ve bedensel olarak sürekli büyüyen, büyüdükçe etrafa ilgisi ve merakı ile birlikte hareketliliği artan bireylerdir. Genelde 6 aylıktan itibaren artık rahatça sağ veya soluna dönebilir, bir şeyi tutarak onu kendine çekebilir veya itebilirler.
Bu yaştan itibaren artık ev kazaları riski de artar. Özellikle kenarlığı olmayan yüksek bir yerde bırakılan çocukların etraflarında dönerek düşme sonucu kafa ya da kol bacak travması geçirme olasılığı vardır.
Çocuklar ayaklanmaya başladıkları zamanlarda düşme kazaları daha fazla olur, bu yüzden özellikle ebeveynlerden ayrı odası bulunan çocukların yataklarında bu açıdan mutlaka yeterli koruyucu önlemlerin alınması gerekir.
Yine çocukların ayaklandıkları dönemde yani emekleme ile yürüme dönemlerinde merdivenden, mama sandalyesinden, yürüteçle beraber merdivenden düşerek ciddi travmalara maruz kaldıkları bilinmektedir.
Bu dönemde yani 9 ay ile 3-4 yaş arasında çaydanlık, tencere, ocak, soba vb araçlarla sıcak su ile haşlanma yanma, doğrudan aleve veya sıcak yüzeye temas ile ciddi yanıklar oluşabilir ki en ağır ev kazalarıdır. Ağır yanık tabloları ile çokça karşılaşılır, bu yüzden bu yaşlardaki çocukların masada, mutfak tezgahında duran sıcak su dolu alet edevattan korunması gerekir, yine aynı şekilde ocakta pişen yemeğe, tencereye, sobaya da ulaşmaları engellenmelidir. Bir anlık dikkatsizlik ya da 2-3 dk çocuğun böyle bir ortamda yalnız ve korunmasız kalması önemli kazalara yol açabilecektir.
Elektrik çarpmaları bu yaş grubunda diğer bir önemli ev kazası grubudur. Elektrikli ev aletleri çocukların erişebileceği yerlerden uzak olmalıdır. Meraklı yaş grubunda prizlere ilgi çoktur ve buraların çocukların açamayacağı şekilde kapaklı veya yüksekte olması kazaların önlenmesi açısından iyi olacaktır.
Yine bir başka durum da zehirlenmelerdir. Özellikle renkli haplar, kapsüller veya tatlı şuruplardan oluşan ilaçlar, çocuklarda şeker, meyva suyu algısı yapabilir. Çocuklar bunları şeker niyetine emerek, yutarak, çiğneyerek veya içerek yüksek dozlarda alıp ciddi zehirlenmelerle karşılaşabilirler.
Bu yüzden evdeki ilaçların çocukların erişemeyeceği dolaplarda ve mümkünse kilit altında tutulmaları gerekir. İlaç zehirlenmeleri ağır karaciğer, böbrek yetmezliği, ciddi kalp ritim bozukluklarına yol açarak ölümcül olabilir.
Kesici delici alet yaralanmaları açısından keskin, ucu sivri mutfak araçlarının veya ev aletlerinin çocukların ulaşabileceği yerlerden uzak tutulması gerekir. Bunlar yüzünden ciddi cilt kesikleri, karın içi veya göğüs içi organlarda zedelenmeye yol açabilecek kanamalı yaralanmalar, özellikle sivri uçlu araçlarla göz yaralanmaları önemlidir.
Son olarak da boğulmalardan bahsetmek istiyorum. 9 ay 3 yaş arası çocuklar ellerine geçirdikleri kimi cisimleri, gıdaları ağızlarına alma ve yutma eylemini sık yaparlar. Bazen de ebeveynler fındık, fıstık gibi, üzüm gibi gıdaları yemek üzere çocuklara verirler.
Bu yaşlarda yutma fonksiyonunun kontrolü tam oluşmadığından özellikle fındık, fıstık gibi küçük, yuvarlak, elips yapısındaki gıdalar yemek borusu yerine soluk borusuna kaçarak ani solunum yetmezliğine, nefes darlığına yol açabilir. Sonuçları ölümden, hipoksi nedeniyle ağır zihinsel etkilenmeye dek dramatik olabilir. Bu yüzden 1-3 yaş arası çocuklara fındık, fıstık vb gıdaların, kolayca soluk borusuna gidebilecek küçük oyuncakların verilmesi uygun değildir.
Tüm çocuklarımıza kazasız belasız, bol gülücüklü, sağlıklı günler diliyorum.
Ülkemizde sizin gibi doktorların var olması gurur verici bir şey. Mesleğiniz den de öte bizlere yani ebeveynlere bilim ışığınızdaki bilgileri bizlerle paylaşmak, araştırıp insanlara sunmak