“Teknoloji faydalı bir hizmetkar, tehlikeli bir hükümdardır.” -Christian Lous Lange
Gün geçtikçe yenilenen ve sürekli bir değişim halinde olan teknolojinin hayatımıza kattığı yararlar saymakla bitmezken, bir yandan da zararları olduğu gözardı edilemez. Bugün hayatımızda büyük bir yer edinen teknoloji bağımlılığı hakkında biraz söz edelim.
Eski zamanlarda telefonsuz,internetsiz,akıllı telefonsuz,bilgisayarsız ve sosyal medyasız bir yaşam süregelirken şimdi ki geldiğimiz durum eskiyi aratır oldu.Zira artık teknoloji çağınında getirisi olan ve bireyleri birbirinden uzaklaştırarak aslında olmadığı ama olmak istediği gibi yansıttığı, sosyal medya platformları sayesinde artık kişi kendi benliğinden uzaklaşarak, teknolojinin elinde bir piyon haline gelmiştir.
Şimdi size klasik bir soru sorayım;
‘’Bir adaya düşseniz, yanınıza alacağınız üç şey ne olur?’’
Cevap her yaşa göre değişkenlik gösterirken, gençlerin çoğunluğu teknoloji ağırlıklı cevap verecektir bu soruya.
Bu sebeple birey dijital teknolojiyi kullanarak "dijital bağlı" olarak sınıflandırılırken,dijital bağımlı olma durumu ise, eksik hissetme duygusuyla körüklenmiş davranışsal bir teknoloji bağımlılığıdır. İnternet dışında sosyal bir yaşamı olmayan bireyler, mobil cihazlardan,sanal dünya’dan uzak kaldığı zamanda kendisini yalnız, farklılaşmış veya asosyal hissediyor.
Kişi teknolojinin getirisi olarak, sürekli yenilenen ve gelişen her türlü uygulamayı, oyunu yakından takibe alıyor, her türlü mobil yenilikten haberdar olmak isteyerek, arkadaşlarıyla sosyal medya üzerinden görüşme sağlayan bireyler haline geliyor.
Bu ve bunun gibi birçok örnek ile anlatılmak istenen ise, birey sosyal medyada yeni bir kimlik oluşturarak,kendisini o dünya’ya ait hissediyor ve teknoloji bağımlısı bir birey olarak yaşamını sürdürüyor.
***
Peki teknolojinin hayatımızın büyük bir bölümünü kaplayarak, özellikle çocuklarımız üzerinde büyük bir etki göstermesi sorunları da beraberinde getirmiyor mu? Elbette getiriyor.
Hatta gittikçe kötüleşmeye ve hayatımızın tamamını ele geçirmeye başlamış durumda.
Geçenlerde İnstagram, Whatsapp ve Facebook’un çökmesiyle birlikte herkes büyük bir boşluğa düşmüş gibi olurken, tepkilerde çığ gibi büyüdü. Bundan anlıyoruz ki artık sosyal medya hesabı olmadan, internetsiz ve teknolojisiz bir yaşama çok yabancıyız.
Bunlarla beraber çocuklarımız üzerinde zararları da gözardı edilemez boyutta tabii.
Çocuklar sosyalleştim derken aslında asosyal hayata adım adım yaklaştığının farkında değil.
Uyuşturucu bağımlısı bir insanın, uyuşturucu maddeyi bırakması kadar zordur teknoloji bağımlılığını bitirmek. Çünkü artık hayatımızın büyük bir bölümünde yer edinmiş ve hayatımızın merkezi haline gelmiştir. Nasıl ki bir evi ayakta tutan direkler yıkıldığında evde giderse teknolojinin de hayatımızdaki yeri şuan öyle.
**
Küçük yaştaki çocuklardan, yaşı büyük insanlara kadar herkesin hayatında yer edinen teknoloji bağımlılığı beraberinde hem fiziksel hemde psikolojik sorunları getiriyor. Peki teknoloji bağımlılığı ile gelen sorunlar nelerdir onlara bir göz atalım;
1-Fiziksel şikâyetler: Gözlerde yanma, boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, beden duruşunda bozukluk, elde uyuşukluk, halsizlik,baş ağrısı,Uykusuzluk (imsomnia),Sırt ağrıları vb….
2-Sosyal şikâyetler: Depresyon,Anksiyete,Yalnızlık hissi,Ani ruh durum değişimleri,zaman kavramını yitirme,kişisel hayatta, aile ve okulda diyalog sorunları, uyku bozuklukları, yemek yememe, aktivitelerde azalma, Akademik başarıda düşüş, dış dünya ve sosyal çevre dışında izolasyon vb….
***
Yapılan araştırmalara göre, ingiliz bilim insanları, uzağı net görememe olarak tanımlanan ‘miyop’ rahatsızlığının çocuklarda bir ‘salgın’ haline geldiğini duyurdu.
Londra Üniversitesi’nde gerçekleştirilen araştırmada ise, günümüz çocuklarının yüzde 20’sinde miyop rahatsızlığı bulunduğunu, bu veriler 50 yıl öncesiyle karşılaştırıldığında ise yüzde 100 oranında arttığı görülüyor.
Araştırmacılar, çocukların miyop olmasındaki en büyük etkenin yeteri derecede dışarı çıkmadıkları ve yakın temas halinde oldukları bilgisayar ve telefon olduğunun altını çizerken,
“Çocuklar dışarıda fazla vakit geçirmiyor. Evlerine kapanıp televizyon, bilgisayar ya da telefonlarıyla oynuyorlar. Bu da miyop olmalarının en önemli nedeni. Dışarıya çıkıp gün ışığında zaman geçirmeliler” yorumunda bulundular...
Bakalım, bu teknoloji bağımlılığı başımıza daha ne işler açacak..
***
PEKİ, NELER YAPILABİLİR?
- Teknolojik aletleri çocuklarınıza dadı olarak kullanmayın ve onlarla birebir ilgilenin.
- Çocuklarınızın yanında kitap okuyarak ve ya onlarla beraber okuma saati yaparak kitap okuma alışkanlığı kazanmalarına yardımcı olun.
- Her iki tarafında anlaşacağı bir süre koyarak o sürenin dışına çıkmasına izin vermeyin.
- Koyduğunuz kuralları ne olursa olsun kesinlikle delmeyin ve istikrarlı olun!
- Sevdiği bir spor dalına yönlendirerek o alanda kendisini geliştirmesine ve enerjisini atmasına yardımcı olun.
PEKİ NE YAPMAMALI?
- Sosyal medya hesaplarında çok fazla vakit geçirilmemeli.
- Eğer bağımlı olduğunu düşünüyorsanız önlemler alarak süre koymalı ve o süre dışına çıkmasına izin verilmemeli.
- Telefonda,bilgisayarda geçirilen vakit azaltılmalı.
- Sosyal medya üzerinden iletişim kurmak yerine yüz yüze iletişim tercih edilmeli.
Aman dikkat! Her şeyin aşırısı gibi teknolojinin aşırısı da zarar. Bağımlı olma durumu uzun yıllar boyunca varlığını sürdürmüş ve bu duruma yol açan etmenler ise zaman içinde çeşitlilik göstermiştir. Günümüzde bireyi bağımlı durumuna getiren etmenlerden biri de sürekli yenilenen teknolojinin gelişim göstermesinden kaynaklandığı görülmektedir.