MUSTAFA ÖZKEADANA (GÜNAYDIN) – Teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin hiç biri dokunarak ve anlayarak kitap okumanın yerini tutmuyor. Aileler, çocuklarını teknolojinin batağından kurtarıp derslere yönelmesini sağlamak için mücadele ederken, edebiyatçılar da kitap okuma kültürünün yaygınlaştırmak için yeni kitaplar hazırlıyor.Edebiyatçı Yazar Ebru Kış da hazırladığı edebiyat kitaplarıyla tanınıyor. Çocukların kitap okuması için bu alışkanlığın önce aile de yerleşmesi gerektiğini söylüyor.“Öğrenciler neden kitaba karşı soğuk?” diye sorduğumuz Kış, “Çünkü aileler okumuyor. Kaç evin merkezinde televizyon değil de seçkin bir kitaplık var? Kaç “anaokulu çocuğu”nun kendi kitaplığı var? Üstüne üstlük çocukları/gençleri çevreleyen bilgisayar, televizyon gibi onlarca uyarıcı var. Okullarda kitaba kırk dakikalık bir zaman dilimi bile “kitap okuma saati” olarak ayrılmıyor. Dolayısıyla çocuklar/gençler için okuma alışkanlığının yerine “okumama alışkanlığı”nın zemini hazırlanmış oluyor.” diye cevap veriyorKış, “Gençleri suçlayamayız. Onlara kitapsız bir dünya yaratıp sonra zorla 100 temel eseri okutamazsınız, kitaptan soğutursunuz gençleri. “Kitap okumayı sevmiyorum” diyen ve düzgün bir cümle kuramayan yüzlerce lise öğrencisi biliyorum, tek kitap okumamışlar! Oysaki insanın bir şeyi sevebilmesi için onu “bilmesi” gerekir, insan bilmediği şeyi sevemez.” diyorEdebiyatçı Yazar Ebru Kış ile kitaplar, öğrenciler ve kitap okuma kültürü üzerine bir röportaj gerçekleştirdik. Okurken kendi eksiklerinizi de bulacağınız bu söyleşi öğrencilere ders veren bir özelliği de taşıyor.OKUMA ALIŞKANLIĞI NASIL KAZANDIRILIR?Bu bir eğitim politikası işidir. İşe liseden başlamak yerine anaokullarından başlamak gerekir. Öncelikle anaokullarından başlanarak lise hatta üniversitelerde okuma saatleri olmalı. Sınıf geçme kolay olmamalı ve bu okuma saatleri, öğrencilerin bu dersi ciddiye alması için, diğer dersler gibi ortalamayı etkilemeli yani nota tabi olmalı. Kitap dünyasına giren, yani kitabı “bilen” çocuk kitabı sevmeye başlar. Tabii kitaplar çocukların yaşına, ilgisine, algısına göre özenle seçilmeli; hatta onlara okuma listesi verilip istedikleri kitabı kendileri seçmeli; çocuk okuduğu kitaptan zevk duymalı. Elindeki kitaptan sıkılan çocuğun elinden o kitabı almalı, demek ki o kitap o çocuğun o zamanki ilgi veya algısına uygun değil. Kimi heyecan, macera ister, polisiye sever kimi bilim kurgu kimi fantastik vs. Keyif aldığı kitapla okumaya başlayan çocuğun bir zaman sonra okuma yelpazesi genişler. Ailelerin çocuklarının anaokulunda kazandıkları kitap kültürünün kesintiye uğramaması için özel çaba harcaması da gerekir. Ailelerin de her çocuğu okulda takip edecek edebiyat öğretmenleri gibi, hangi çocuğa hangi kitap okutulacağı konusunda yetkin olması gerekir tabii ki. Bunun için özellikle edebiyat öğretmenlerinin “güncel edebiyat”ı takip etmeleri gerekir. Çünkü bugünün internet gençliğine Halit Ziya’yla, Tevfik Fikret’le, Mehmet Akif’le başlayamazsınız. Onlara öncelikle bugünün dili, bugünün edebiyatı lazım, sonrası kendiliğinden gelir.KİTAP İHTİYACI NASIL DOĞDU?Öncelikle edebiyat öğretmenleri ellerinin altında yeterli bilgiye sahip kaynaklar bulamıyordu. Bilgiler her kitapta parça parça, bölük pörçüktü. Biz de edebiyat öğretmenlerinin her türlü sorularını gideren, hem öğrenciye hem öğretmene hitap eden, hem edebiyat hem de Türkçeyle ilgili A’dan Z’ye tüm bilgileri bir arada bulunduran bir kaynağımız olsun istedik. “Altın Anahtar Türkçe – Edebiyat Yayınları” bu amaçla doğdu. Ansiklopedik özellik taşıyan bir kaynak olan “Altın Anahtar Dil ve Anlatım Türk Edebiyatı” kitabımız öğretmen ve öğrenciler arasında “sarı kitap”, espriyle “kutsal kitap” olarak adlandırıldı. Bu kitabımız, yıllardır Türkiye’nin her ilinde hemen hemen her lisede Türk edebiyatı ve Dil ve Anlatım derslerinde temel kaynak olarak kullanılmaktadır. Ardından Türk edebiyatı ile dil ve anlatım soru hazineleriyle bir bütünlük oluşturduk.KİTAPLARINIZDA NELERE DİKKAT EDİYORSUNUZ?Bizim işimiz edebiyat ve dil olduğu için örnekleri ve soruları hazırlarken Türk edebiyatının yazılagelen en edebî, en estetik, en lirik, en güçlü, en keskin pasajlarını, şiirlerini veya sözlerini kullandık. Kitaplarımızda bilgiyi hedeflerken öğrencilere edebî zevk, estetik bir birikim yaratmak bir o kadar hedefimiz oldu. Biliyoruz ki bazen bir roman, oradaki bir paragraf/pasaj içindir; bazen bir öykü, oradaki bir cümle içindir. Dolayısıyla, öğrencilerin test çözerken en iyi şiirleri, en iyi öykü ve en iyi romanların en keskin cümle ve paragraflarını da okumuş olmasını istedik. Sorularımızı çözen öğrencilerimizi ayrıca türkülerle, Türk musikisinden şarkılarla, sinema kültürüyle de beslemeyi unutmadık.HANGİ KİTAPLARI TAVSİYE EDERSİNİZ?Evet, Altın Anahtar’ın edebî bir duruşu var ve biz yazarlar olarak bu ülkede nitelikli öğrencilerin yetişmesini istiyoruz. Bu nedenle antolojiler de hazırladık. Lise öğrencileri için “Türk Edebiyatından Öykü Bahçesi”, “Türk ve Dünya Edebiyatından Altın Denemeler” en güzel öykü ve deneme örneklerini sunmasının yanında gençlere okuma rehberi niteliğinde antolojiler oldu. Gençler, popüler kitaplar okumayı tercih ediyor veya onlara bu sunuluyor ama popüler yapıtları reddetmeden gençlerin edebiyatın gerçekte ne olduğunu bilmesi de gerekmiyor mu? Çünkü edebiyat, hayatın da insanın da kendisidir. Birçok ömür yaşamadan birçok kişi olmak değil midir? İnsanı tanıma sanatıdır edebiyat. Bu nedenle gençlere öncelikle yerli ve yabancı klasik eserleri, örneğin V. Hugo, Tolstoy, Dostoyevski okumalarını tavsiye ederim. Bizde, Yaşar Kemal başta olmak üzere Orhan Kemal, Peyami Safa, Sabahattin Ali vs. okumalılar. Ağır, klasik eserlerden tat alma zevkine ulaşamamış baskın bir genç nüfus için ise başlangıçta lise öğrencilerinin dil bakımından çok zorlanmayacakları, ilgi duydukları kulvarlarda okuma seyrine çıkmaları gerekmektedir. Gençlerin severek okuyacakları, edebî tat duyacakları değerli yazarlarımız arasında Nazlı Eray (düşsel), Seray Şahiner (mizahi), Ahmet Ümit’i (polisiye), Aziz Nesin, Sait Faik, Sema Kaygusuz, Ayfer Tunç’u sayabiliriz.Şiirleriyle Cemal Süreya, Haydar Ergülen, Murathan Mungan, küçük İskender, Didem Madak, Aslı Serin, Mehmet Öztek, Gonca Özmen’in şiirlerinin de günümüz gençlerini şiir dünyasına daha çabuk çekeceğini söyleyebiliriz.Leyla Erbil (Gecede), V. O. Bener (Dost), Yusuf Atılgan (Aylak Adam), Oğuz Atay (Tutunamayanlar), Bilge Karasu, Hasan Ali Toptaş, İhsan Oktay Anar, Füruzan’ın kitaplarını ise sadece gençlerin değil herkesin “insanı anlamak” adına okuması gerektiğini düşünüyorum.Biz, yükümüzün ağır sorumluluğu gereği bu yazarlarımızın hepsinin yaratımını kitaplarımızda gençlerimiz için zevkle işledik. ETKİLENDİĞİNİZ KİTAPLARI SÖYLEYEBİLİR MİSİNİZ?Mine Söğüt’ün YKY’den çıkan oldukça başarılı, dil ve imge gücü yüksek öykü kitabı olan “Deli Kadın Hikâyeleri”ni büyük bir zevkle okudum. Bünyamin Hazar’ın “Niç”i, Saba Kırer’in Jako’su da son zamanlarda beğenerek okuduğum romanlardan.Genel olarak iyi okur, gün gelir kendisi de yazmaya başlar. Bu nedenle lise öğrencilerinin önce iyi bir okur olması önemlidir. İyi kitaplar okunmadan genelde iyi şeyler yazılamaz. Yazarlık yeteneğinin en yeni en özgün ifade biçimlerinin ergenlikte daha güçlü ortaya çıkacağını düşünmüşümdür hep. Çünkü ergen kişide, çocukluğu kaybetmeden dünyaya bakış vardır. Yaratıcı yazarlık derslerinin disiplinli okuma ve yazma çalışmaları açısından gençler için faydalı olacağını düşünüyorum. Öncelikler kitaplarımızla okul sınavlarına ve üniversite sınavlarına hazırlanan öğrencilerimizden, velilerden ve öğrencileri sınavlara hazırlayan öğretmenlerimizden teşekkür ve övgü almak bizi gururlandırıyor. Bizler de günceli takip ediyor başarı için elimizden geleni yapmaya gayret ediyoruz. İlgilerinden dolayı tüm öğrencilerimize ve sevgili öğretmenlerimize biz teşekkür ediyoruz.EBRU KIŞ KİMDİR1977 Adana doğumlu. 1998, ÇÜ Türk Dili ve Edebiyatı bölümü mezunu. Milliyet Kitap, Varlık, Cumhuriyet Kitap, Hece Öykü gibi dergilerde öykü ve roman üzerine yazıları yayımlandı. Kısa öykü yazıyor. Bir öyküsü Öyküden Çıktım Yola adlı minimal öykü seçkisinde yer aldı. Türk Edebiyatından Öykü Bahçesi adlı bir öykü antolojisi hazırladı. Altın Anahtar Yayınları tarafından yayımlanan Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı konu anlatımı ve soru bankası kitaplarının yazarı.
ADANA
30 Mart 2015 - 09:28
Cümle kuramayan lise öğrencileri var
Edebiyatçı Yazar Ebru Kış, “Gençlere kitapsız bir dünya yaratıp ardından zorla 100 temel eseri okutmaya çalışırsanız, onları kitaptan soğutursunuz” diyor
ADANA
30 Mart 2015 - 09:28