Haydar ŞENGÜL
ADANA(GÜNAYDIN)- Serbest Muhasebeci Mali Müşavir, Kanal A’da “Senkron” adlı iş dünyası ile ilgili programın sunucusu, 7/24 Medya Gazetesinin imtiyaz sahibi Özlem Pekduraner, ülkemizde son yıllarda iş kazalarının çok sık yaşandığına dikkat çekerek işverenlere uyarıda bulundu. Pekduraner, yaşanan iş kazalarında işverenin ve çalışanların yerine getirmesi yükümlülüklerin bulunduğunu, işverenin, işyerinde işçinin hem iş sağlığını hem de iş güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğunu, iş kazasının, işverenin işçiyi gözetme borcunu yerine getirmemesinden kaynaklandığını söyledi.
Pekduraner, iş kazası, iş kazası geçirenlerin hakları, işverenlerin iş kazaları ile ilgili uymaları gereken yasal kurallar ve iş kazasının bildirilmemesi halinde uygulanacak cezalarla ilgili şu bilgileri verdi:
İş Kazası Nedir?
5510 sayılı kanunun 13. maddesinde iş kazası şöyle tanımlanmıştır.
İş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.
Bir Olayın İş Kazası Sayılabilmesi İçin İşçinin Sadece Bedenen Zarara Uğraması Mı Gerekir?
İşçinin iş kazasından sadece bedenen zarar görmesi gerekmez. İş kazasından kaynaklanan ruhsal rahatsızlıklar da iş kazası olarak değerlendirilir.
İş Kazası Geçirenlerin Ne Tür Hakları Vardır?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 16. maddesine göre sigortalıya geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Duruma göre sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. İş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanır. Gelir bağlanmış olan eş ve çocuklara evlenme ödeneği verilir. İş kazası sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilir.
İşverenlerin Yükümlülükleri Nelerdir?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 76. maddesine göre işveren, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan genel sağlık sigortalısına sağlık durumunun gerektirdiği sağlık hizmetlerini derhal sağlamakla yükümlüdür.
Ayrıca 4857 sayılı İş Kanunu’nun 77. maddesine göre işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.
İş Kazası Nereye, Kaç Gün İçinde Bildirilmeli?
İşveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilmelidir.
İş Kazasında Hakların Zamanaşımı Süresi Nedir?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 97. maddesinde iş kazasından doğan hakların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde istenmeyen kısmının zamanaşımına uğrayacağı, bu durumda olanların gelirlerinin ve aylıklarının, 5 yıl geçtikten sonra yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlayacağı belirtilmiştir.
İşveren İş Kazasını Kuruma Bildirmezse Ne Tür Yaptırımla Karşılaşır?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 26/1-e göre (Kanunun 14/1 maddesinde sözü edilen fiile ithaf edilen ) “İşverenin; iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutma, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenleme, işyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışanları, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenleme yükümlülüklerini yerine getirmemesi.” halinde 2018 yılında uygulanacak idari para cezaları şöyledir.
ADANA(GÜNAYDIN)- Serbest Muhasebeci Mali Müşavir, Kanal A’da “Senkron” adlı iş dünyası ile ilgili programın sunucusu, 7/24 Medya Gazetesinin imtiyaz sahibi Özlem Pekduraner, ülkemizde son yıllarda iş kazalarının çok sık yaşandığına dikkat çekerek işverenlere uyarıda bulundu. Pekduraner, yaşanan iş kazalarında işverenin ve çalışanların yerine getirmesi yükümlülüklerin bulunduğunu, işverenin, işyerinde işçinin hem iş sağlığını hem de iş güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğunu, iş kazasının, işverenin işçiyi gözetme borcunu yerine getirmemesinden kaynaklandığını söyledi.
Pekduraner, iş kazası, iş kazası geçirenlerin hakları, işverenlerin iş kazaları ile ilgili uymaları gereken yasal kurallar ve iş kazasının bildirilmemesi halinde uygulanacak cezalarla ilgili şu bilgileri verdi:
İş Kazası Nedir?
5510 sayılı kanunun 13. maddesinde iş kazası şöyle tanımlanmıştır.
İş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.
Bir Olayın İş Kazası Sayılabilmesi İçin İşçinin Sadece Bedenen Zarara Uğraması Mı Gerekir?
İşçinin iş kazasından sadece bedenen zarar görmesi gerekmez. İş kazasından kaynaklanan ruhsal rahatsızlıklar da iş kazası olarak değerlendirilir.
İş Kazası Geçirenlerin Ne Tür Hakları Vardır?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 16. maddesine göre sigortalıya geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Duruma göre sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. İş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanır. Gelir bağlanmış olan eş ve çocuklara evlenme ödeneği verilir. İş kazası sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilir.
İşverenlerin Yükümlülükleri Nelerdir?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 76. maddesine göre işveren, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan genel sağlık sigortalısına sağlık durumunun gerektirdiği sağlık hizmetlerini derhal sağlamakla yükümlüdür.
Ayrıca 4857 sayılı İş Kanunu’nun 77. maddesine göre işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.
İş Kazası Nereye, Kaç Gün İçinde Bildirilmeli?
İşveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilmelidir.
İş Kazasında Hakların Zamanaşımı Süresi Nedir?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 97. maddesinde iş kazasından doğan hakların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde istenmeyen kısmının zamanaşımına uğrayacağı, bu durumda olanların gelirlerinin ve aylıklarının, 5 yıl geçtikten sonra yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlayacağı belirtilmiştir.
İşveren İş Kazasını Kuruma Bildirmezse Ne Tür Yaptırımla Karşılaşır?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 26/1-e göre (Kanunun 14/1 maddesinde sözü edilen fiile ithaf edilen ) “İşverenin; iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutma, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenleme, işyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışanları, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenleme yükümlülüklerini yerine getirmemesi.” halinde 2018 yılında uygulanacak idari para cezaları şöyledir.
- 10 dan az çalışanı olan az tehlikeli işyerlerinde 2.319 TL., tehlikeli işyerlerinde 2.898 TL., çok tehlikeli işyerlerinde 3.478 TL.
- 10-49 çalışanı olan işyerlerinde az tehlikeli işyerlerinde 2.319 TL., tehlikeli işyerlerinde 3.478 TL., çok tehlikeli işyerlerinde 4.638 TL.
- 10 dan az çalışanı olan az tehlikeli işyerlerinde 3.092 TL., tehlikeli işyerlerinde 3.865 TL., çok tehlikeli işyerlerinde 4.638 TL.
- 10-49 çalışanı olan işyerlerinde az tehlikeli işyerlerinde 3.092 TL., tehlikeli işyerlerinde 4.638 TL., çok tehlikeli işyerlerinde 6.184 TL.