‘Moğolistan Türk edebiyatı açısından önemli bir ülke’

MUSTAFA ÖZKE
 
ADANA (GÜNAYDIN) – Her toplantıda bir akademisyeni konuk ederek halkı kültürel anlamda zenginleştiren Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Deniz Abik, Moğolistan anılarıyla bu kez kendisi konuşmacı oldu. ‘Orhun Yazıtlarına Yolculuk: Moğolistan’ başlıklı sunumda Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Gülcan Akboz ile anılarını ve deneyimlerini anlatan Prof. Dr. Deniz Abik, Orhun Yazıtları’na dair birçok bilgiyi ÇÜTAM katılımcılarıyla paylaştı.
Prof. Dr. Abik, programdan önce ÇÜTAM Kültür Evi’ne kitaplarıyla destek veren ve kitaplığı zenginleştiren katılımcılara teşekkür belgesi verdi.
 
ATATÜRK ANITI DİKKAT ÇEKTİ
 
Daha sonra, Gülcan Akboz ve Prof. Dr. Deniz Abik, Moğolistan yolculuklarının ardından oraya ait izlenimlerini, yakından görme fırsatı buldukları yerleri ve Türkoloji için oldukça önemli bir yere sahip olan Orhun Yazıtları hakkında önemli açıklamalarda bulundular.
Moğolistan’daki Atatürk ve Mevlana Anıtı ile Ankara Caddesi’nin kendilerini çok duygulandırdığını dile getiren Prof. Dr. Deniz Abik, Atatürk’ün Moğolistanlılar tarafından da sevildiğini ve anıtına saygı duyulduğunu vurguladı.
Prof. Dr. Deniz Abik, Moğolistan’da Türkiye’ye ait değerleri ve o değerlere sahip çıkıldığını görmenin gururunu yaşadıklarını dile getirdi.
 
TÜRK DİLİ AÇISINDAN ÖNEMLİ
 
Sunum sırasında, öncelikle Moğolistan üzerine bazı açıklamalar yapan Akboz ve Prof. Dr. Abik “Moğolistan; Türk dili, tarihi ve edebiyatı açısından son derece önemli bir ülke. Türkçenin bilinen ilk yazılı belgelerini, yani tarihte bilinen ilk Türk devleti olan Göktürk Devleti’ne ait Orhun Yazıtlarını barındıran bu ülke, tarih boyunca çeşitli Türk devletlerine de ev sahipliği yapmıştır.” dedi.
Ardından, Moğolistan’ın inanış biçimlerinden bahseden Akboz ve Prof. Dr. Abik Moğolistan’da hem Budizmin hem de Şamanizmin görüldüğünü ancak bu iki dinin sarı ve siyah olmak üzere farklı renklerle temsil edildiğini ifade etti.
 
YAŞAM BİÇİMLERİNİ PAYLAŞTILAR
 
Moğolistan’da bulunan bazı önemli yerler hakkında çeşitli bilgiler veren Akboz ve Prof. Dr. Abik, bu yerlerin başında “Zanabazar Milli Sanat Müzesi”nin geldiğini belirtti.
Zanabazar’ın Moğol sanatında önemli bir isim olduğunu ve Moğol tarihçilerin Zanabazar için “Moğol Rönesans’ını başlatan kişi” olarak adlandırdıklarını ifade den Akboz ve Prof. Dr. Abik Terelj Milli Parkı’ndan, Nalaikh Köyü’nde Cengiz Han heykelinin bulunduğu bölgeden, Çeçerleg Müzesi’nden, Ogii Gölü’nden, Japon Müzesi’nden bahsederek gördükleri daha birçok yeri fotoğraflarla da destekleyerek ÇÜTAM katılımcılarına anlattı.
Prof. Dr. Abik ve Akboz ayrıca Moğolistan’da kaldıkları süre boyunca ceylan, kartal, akbaba, at, deve, inek, koyun ve keçi olmak üzere gördükleri hayvan türlerinden, Moğolistan’ın geleneksel yemeklerinden, göçebe yaşam tarzının izlerini taşıyan çadırlardan, Moğolistan’ın kendine has bazı yapılarından, tapınaklardan ve oradaki insanların yaşam biçimlerini katılımcılarla paylaştı.
 
“MOĞOLİSTAN GÖRÜLMESİ GEREKEN BİR ÜLKE”
 
Moğolistan’da öğrendikleri bazı atasözü ve deyimleri de ÇÜTAM katılımcılarıyla paylaşan Akboz ve Prof. Dr. Abik bunları şöyle sıraladılar: Turna gibi burnu havada yürümek, Tereyağı içinden kurtlanır, Kendi pişirdiği çorbayı kendi içsin, Baş kanatmak. Moğolistan’a gitmenin bazı zor yönleri olduğunu söyleyen Akboz ve Prof. Dr. Abik, her şeye rağmen yolculuklarının dolu dolu geçtiğini ve Moğolistan’ın gidip görülmesi gereken bir ülke olduğunu ifade etti.
Toplantı sonunda katılımcılardan gelen soruları yanıtlayan Öğretmen Gülcan Akboz ve ve Prof. Dr. Deniz Abik’e ÇÜTAM Yönetim Kurulu Üyelerinden Prof. Dr. Faruk Yıldırım tarafından plaket takdim edildi.