Yapılan işin niteliği ve iş yoğunluğunun fazla olması gibi sebeplerle zaman zaman fazla çalışma yapılabilir. İşbu fazla çalışmanın ücreti işçiye ödenmediği veya yapılan fazla çalışmalar süreklilik kazandığı takdirde işçiyi yıpratabilmekte ve iş akdinin feshedilmesine kadar giden durumlar oluşmaktadır. Peki fazla çalışma sebebi ile iş sözleşmesini fesheden işçinin tazminat hakkı var mıdır?
Haftalık Çalışma süresinin özel hükümlerle 45 saatin aşağısında belirlendiği sözleşmelerde , belirlenen bu süreyi aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır.Fazla çalışma ise kanunda belirtilen hallerde haftalık 45 saati aşan çalışmalardır.
***
4857 sayılı İş Kanununun ‘’Fazla Çalışma Ücreti’’ başlıklı 41.maddesinde
‘’Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş (270) saatten fazla olamaz.’’
‘’Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir.Zorunlu nedenlerle veya olağanüstü durumlarda yapılan fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma için bu onay aranmaz.’’
Hükümleri yer almaktadır.İşveren tarafından işçiye her sene başında ilgili takvim yılı için fazla çalışma yapmayı kabul ettiğine dair bir muvafakatname imzalatılması gerekmektedir.Ancak işçinin bu muvafakatnameyi imzalaması zorunlu değildir.Mevzuata göre fazla mesai yapmak zorunlu haller dışında işçinin insiyatifinebırakılmıştır.Bumuvafakatnamenin geçerliliği 1 yıl olup işçi, imzaladığı bu muvafakatname sonucunda belirtlilen dönem aralığında fazla mesai yapmayı yasal sınırlar çerçevesinde kabul etmiş sayılır.Fakat bu onay , işçinin yasada belirtilmiş süre sınırını aşmasına imkan vermemektedir.
***
Yargıtay 7.hukuk dairesi esas:2014/19219 Karar:
2015/13542 sayılı Kararında; İşçi, yıllık yasal sınırdan fazla çalışma yaptırıldığını ve bu hususun çalışma şartlarına uygun olmadığı sebebi ile iş sözleşmesini haklı nedenle fesih ederek, kıdem tazminatı ve yıllık izin alacağının tahsilini istemiştir. İşveren ise işçinin iş sözleşmesini haksız olarak feshettiğini savunmuş ve davanın reddini talep etmiştir. Yargıtay 7. Hukuk Dairesi ücreti verilmiş olsa bile 270 saati aşan fazla çalışma halinde iş sözleşmesini tek taraflı sonlandıran işçiye, kıdem tazminatının ödeneceğini hükmetmiştir. Mahkeme kararı aşağıda yer almaktadır.
“…davacı, yıllık yasal sınır olan 270 saatten fazla mesai yaptırıldığı ve bu hususun çalışma şartlarının uygulanmaması olduğu iddiasıyla iş sözleşmesini feshettiğini ileri sürmüş olup dosyada davacının her yıl için fazla çalışma yapmaya muvafakat ettiğine ilişkin verdiği bir belge bulunmamaktadır. Ücrete, fazla çalışma karşılıklarının dahil olması ise, peşinen muvafakat niteliğinde olmayıp mahkemece 270 saati aşan çalışmaların varlığının araştırılıp var olduğunun tespiti halinde, davacının fesih hakkının doğduğunu kabul etmek gerekirken, davacının fazla çalışmaya kaldığı ve ücretini de aldığı gerekçesiyle kıdem tazminatı talebinin reddi hatalıdır..
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 02/07/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”