Sigortasız işçi çalıştırmanın bedeli çok ağır

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir - Bilirkişi Özlem Pekduraner, gerek ekonomik gerekse sosyal ve kültürel sebeplerle  kayıt dışı istihdamın artmasına dikkat çekti. Bu durumun işçi, işveren ve devlet üzerindeki olumsuz etkilerinden bahsederek, kayıt dışı işçi çalıştırmanın cezası hakkında bilgiler verdi.
Mali Müşavir Özlem Pekduraner, konuyla ilgili şunları söyledi.
Kimi zaman ekonomik - işçilik maliyetinin, vergi oranlarının yüksek olması, yaşanan ekonomik buhranlar-  kimi zaman da sosyal-kültürel - vergi bilincine sahip olamama  vb., nedenlerden dolayı çalışan, kayıt altına alınmıyor. Böyle bir durum için salt işvereni suçlamak doğru değil elbette. İş hayatında işverenin çalışanını sigortalı yapmak istemesine rağmen çalışanın bankaya olan borçları vb. nedenlerden sigortalı çalışmak istemediğini de biliyoruz.
Kimden ya da neden kaynaklanırsa kaynaklansın kayıt dışı istihdamın, çalışanlar, işverenler, ülke ekonomisi, devlet  üzerindeki olumsuz etkileri görmezden gelinecek gibi değil.
Kişi, kayıt dışı çalışırsa / çalıştırılırsa sağlık yardımı alamaz. İş kazası, meslek hastalığı, analık durumlarında haklardan, yardımlardan istifade edemez. Emekli olma imkanından yoksun kalır. Vefatı halinde eşine ve çocuklarına aylık bağlanamaz.
İşveren, çalışanlarını ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bildirmezse  haksız rekabete yol açtığı gibi diğer işverenlerin de ayakta kalabilmesi için aynı yolu izlemesine  neden olur.
Devlet ise prim kaybına uğrar. Sosyal güvenlik sisteminde bu sebepten  oluşan açık bütçeden finanse edileceği için bütçe açıkları ortaya çıkar. Bütçe açığı, iç - dış borçlanmayı ve vergilerin artmasını beraberinde getirir.
Söz konusu durum ciddiye alınmayarak, gayriresmi işçi çalıştırıldığı takdirde işverene sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesi, aylık prim ve hizmet belgesinin verilmemesi, işyeri tescili yapılmamışsa işyeri bildirgesi verilmemesi, ücret bordrosunun geçersiz olması  vb. sebepleriyle idari para cezası uygulanır. Konuyla ilgili diğer cezalar da kesilir. Faizleri tahsil edilir. Bu, işçinin sigortasız olarak çalıştırıldığı toplam süreye göre değişiklik arz eder. Ayrıca işveren, teşvikten yararlandırılmaz.
2019 yılında uygulanacak  cezalar, sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesi halinde her bir sigortalı için 2.558,40 TL., sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin, mahkeme kararından veya kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden anlaşılması halinde 5.116,80 TL., sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin, bir yıl içinde ikinci kez mahkeme kararından veya kurumun denetim ve kontrol ile görevli memurlarınca tespitlerden anlaşılması halinde 12.792,00 TL., iş yeri bildirgesini yasal süre içinde vermeyen bilanço esasına göre defter tutanlara 7.675,20 TL.’dir.