Tarihe saygımız bu kadar!

MUSTAFA ÖZKE

HASTANE YÖNETİMİ DEĞİŞİNCE

Türk psikiyatri tarihinde önemli bir yeri bulunan, V. Murad’ın akıl hastası olduğuna dair raporu imzalayan ve 1856 yılında Süleymaniye Bimarhanesi’ni ıslah etmek için başhekim olanak atanan Luigi Mongeri’nin adı artık yaşatılmıyor. Adana Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’ne yeni servisler açıldığı dönemde, servislere psikiyatri tarihinin önemli isimlerinin adı verildi. Osmanlı Devleti’nde modern psikiyatrinin öncüsü olarak bilinen İtalyan hekim Luigi Mongeri’nin adı da Adli Servis’e uygun görüldü. Servisin adı Mongeri Adli Servis olarak değiştirildi. Zaman içerisinde değişen hastane yönetimleriyle birlikte Mongeri’nin adı da kaldırıldı.

BÖLGEMİZDE SAVAŞA KATILMIŞ

Mongeri, Milano’da doğmuş, Pavia Üniversitesi’nde tıp eğitimini tamamlayarak 1839’da İstanbul’a gelmiş. Hatta bölgemizdeki Nizip Savaşı’na katılmış doktor olarak ve uzun bir süre Girit karantinahanesinde çalışmış. Daha sonra Sultan Abdülmecid’in kızkardeşi Adile Sultan’ın rahatsızlığını tedavi etmek için görevlendirilmiş. 1856 yılında ise Süleymaniye Bimarhanesi’ni ıslah etmesi için başhekim olarak atanmış. Mongeri’nin Süleymaniye Bimarhanesi’nde gerçekleştirdiği en önemli reform, dönemin Avrupa tımarhanelerinde olduğu gibi delileri “zincirden kurtarmak” olarak tarihe geçmiş.

NİZAMNAME HAZIRLAMIŞ

Luigi Mongeri, Süleymaniye Bimarhanesi’nde görev yaptığı dönem boyunca, ayrıntılı hasta istatistikleri tutmuş, psikiyatri tarihine ışık tutacak yazılar ve olgu sunumları kaleme almış. Mongeri’nin Türkiye psikiyatri tarihi açısından diğer önemi ise 1873 yılında Süleymaniye Bimarhanesi’ni Toptaşı’na nakletmek ve Osmanlı Devleti’nde ilk defa Bimarhaneler Nizamnamesi’ni hazırlayarak 1876 yılında yürürlüğe girmesini sağlamak olarak biliniyor. 1984 yılından bu yana Adana ve çevresindeki 15 vilayete sağlık hizmeti sunarak sürekli kendini yenileyen Dr. Ekrem Tok Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nde neden böyle bir değişiklik yapıldığı ise merak konusu.