Ayasofya

Ayasofya Müslümanlar, Hristiyanlar ve dünya için önemli tarihi bir miras kabul edilir. Bizans İmparatoru I. Justinyen tarafından 537’de yapılan Ayasofya 1453’te Fatih’in İstanbul’u fethetmesiyle camiye dönüştürülmüştü.
*
Ayasofya camiye dönüştürülürken Fatih Sultan Mehmet’in hoşgörüsüyle, İslam kültürüne uygun olmamasına rağmen, mozaiklerde yer alan insan figürlerine dokunulmamıştı. Ayasofya ‘kutsal bilgelik’ anlamına gelir ve camiye dönüştürüldükten sonra da anlamına yakışır bir şekilde varlığına devam etmiştir.
 
*
Ayasofya yapıldığı tarihten bugüne dek pek çok kültürü kucaklayan nitelikte bir eser. Yıllardır kilise, müze ve cami olarak halka açık tutuldu. Devletler, hükümetler, politikalar ne kadar değişse de Ayasofya’ya verilen önem değişmedi.
 
*
Bizanslılar tarafından dünyanın en büyük ve yapımı en hızlı bazilika tarzda Katedral olarak yapıldı, Osmanlılar ise camiye dönüştürdü ve dönüştürürken de hiçbir ayrıntıyı es geçmedi.
 
*
Kullanılan teknikler, kubbeli bazilika tipinde, kubbe geçişi ve taşıyıcı sistem özellikleriyle günümüzde bile mimarlık tarihi için önemli bir yapıdadır. Yapının sağlam kalabilmesi için usta mimar, Mimar Sinan da Ayasofya’nın merkezi kubbesi için istinat duvarı eklemiştir.
*
1935 yılından bu yana müze olarak hizmet veren Ayasofya, Temmuz 2020’de alınan Bakanlar Kurulu kararıyla resmiyette de Ayasofya-ı Kebir Cami oldu. Tarih ya da olgular değişip, farklılaşabilir. Ancak tarihi eserler ve kültürler nesiller boyu aktarılır. Ayasofya da dünya tarihine bir mirastır. Ve böyle güzel bir mirasa en başta, ülkece bizim sahip çıkmamız gerekiyor.