Kateter, çoğunlukla poliüretan plastik maddeden yapılmış ince tüp, kanül ve borulardır. Kullanım amaçlarına göre çeşitleri, uzunlukları,çapları,uç çeşitleri, kanal veya delik sayıları,yumuşaklık, sertliklerine göre kateter çeşitleri değişmektedir.
Kateter çeşitleri çok fazla olduğu kadarda kullanım alanlarıda çok fazla ve farklılıklar da göstermektedir.Kateter çeşitleri dört (4) çeşittir onlarda şunlardır;
Santral Venöz Kateter: Kan basınçları gibi yaşamsal fonksiyonları takip edilmesini sağlayan, bununla beraber ayrıca kan örneği almayı, serum veya ilaç vermek için kullanılır. Bu kateter, bazı özel durum tedavilerinde uygulamalarını sağlayan ana toplardamarlar içerisinde yerleştirdiğimiz bir kanüldür.Özellikle bazı yoğun bakım, hemodiyaliz ve kanser hastaları gibi sık sık tedavi olan ve kan örneği alınacak hastalarda bu yöntem uygulanmaktadir.
Port kateter: Kanser hastalarında ‘Venöz Port’ dediğimiz özelleşmiş bir santral venöz kateter çeşididir. Port kateter, port haznesinin cilt altına yerleştirilerek işlem yapılır, böylece uzun süreli kullanılabilir.
Üriner Kateter: Mesane içine yerleştirilip en sık yapılan yöntemlerden biridir.Üriner kateterin geçici ve kalıcı çeşitleri vardır. Farklı numaralı,iki,üç kanallı ve farklı çaplarda farklılık gösterir.İdrar yollarına yönelik yapılacak işlemlerde kullanılır.
Epidural Kateter: Omurilik kanalı içerisinde, epidural bölgeye uygulanan ilaçlarla anestezi, veya devamlı epidural analjezi, son dönem kanser hastalarında sıkça tercih edilip kullanılan ve ağrıyı kontrol edebilen yöntemdir.
Bu dört çeşit kateter çeşitlerin yanında birde oluşabilecek komplikasyonlar vardır, komplikasyonlarda kendi içinde iki(2) çeşitte sıralayabiliriz.
1)Erken Kompliksayon ve
2)Geç Komplikasyon
Erken Komplikasyon: Kateter işlemi esnasında yapılan herhangi bir beklenmedik durumlarda ortaya çıkabilecek durumlarda erken şekilde fark edildiğinde oluşan kompliksayonlar;
1)Malpozisyon(Herhangi bir organın/dokunun normal duruşundan farklı durması),
2)Hava Embolisi,
3)Ciltaltı amfizem,
4)Arteriyel kanama,
5)Kardiyak aritmi,
6)Sinir hasarları ve
7)Kalp Tamponadı gibi komplikasyonlar gözlenebilir.
Kateter işlemi yapılırken ‘GEÇ KOMPLİKASYON’ da ise şu şekilde komplikasyonlar görülebilir;
1)Kateterin Tıkanması,
2)Santral Venöz Darlık,
3)Kateterin çıkması veya tıkanması,
4)Venöz Tromboz,
5)Kateter Enfeksiyonu gibi komplikasyonlar görülebilir.